[ฅนสองเล]

ปี2560 เป็นปีที่อำเภอหาดใหญ่มีอายุครบ 100 ปีของการใช้ชื่ออำเภอหาดใหญ่ วันนี้ขอนำไปทำความรู้จักกับอีก 1 ตำบลของอำเภอหาดใหญ่ ซึ่งเป็นตำบลที่มีความพิเศษมากๆ นั่นคือ ตำบลบ้านพรุ ตำบลแห่งนี้ถือว่าเป็นพื้นที่มีความเจริญรองจากตัวเมืองหาดใหญ่ก็ว่าได้และได้รับการยกฐานะเป็นเทศบาลเมืองเป็นแรกๆ ของจังหวัดสงขลา

ตำบลบ้านพรุ ยังมีความพิเศษตรงที่เป็นตำบลที่มี 2เทศบาล นั่นคือ เทศบาลเมืองบ้านพรุ ครอบคลุมพื้นที่ใจกลางตำบลเขตนี้ไม่มีกำนัน-ผู้ใหญ่บ้านแล้ว และเทศบาลบ้าลตำบลบ้านไร่ ครอบคลุมพื้นที่รอบนอก 5หมู่บ้าน เขตนี้มีทั้งนายกเทศมนตรีและกำนัน-ผู้ใหญ่บ้าน

ตำบลบ้านพรุ อยู่ในเขตปกครองของอำเภอหาดใหญ่ แต่อยู่ในเขตความรับผิดชอบของสถานีตำรวจภูธรทุ่งลุง การไฟฟ้าอยู่ในความรับผิดชอบของ กฟภ.นาหม่อม มีรหัสไปรษณีย์เป็นของตัวเองนั่นคือ 90250 ซึ่งแตกต่างจากหาดใหญ่ที่ใช้ 90110

ตำบลแห่งนี้ไม่มีชื่อโรงเรียนหรือวัดที่ชื่อบ้านพรุเลย ซึ่งความจริงแล้วแทบทุกตำบลต้องมี วัดในเขตเมืองมีวัดเทพชุมนุม โรงเรียนวัดเทพชุมนุม วัดพระบาท วัดชินวงษ์ประดิษฐ์ หรือแม้แต่โรงเรียนมัธยมก็ชื่อ หาดใหญ่วิทยาลัย2 มีสนามกีฬาสำคัญอย่างสนามเมืองหลักภาคใต้ หรือสนามพรุค้างคาว เป็นที่ตั้งของกกท.เขต4 แต่แทบจะไม่มีรายการกีฬาใหญ่มาใช้บริการสนามแห่งนี้เลย มีสวนสาธารณะพรุค้างคาวและตลาดน้ำบ้านพรุทุกเย็นวันเสาร์เป็นสถานที่ท่องเที่ยวหลัก

ตำบลบ้านพรุในอดีตแบ่งเขตการปกครองเป็น 11 หมู่บ้าน ประกอบด้วย หมู่1 บ้านพรุ ,หมู่2 บ้านพรุ ,หมู่3 บ้านพรุ ,หมู่4 บ้านพรุ ,หมู่5 บ้านโป๊ะหมอ ,หมู่6 บ้านบางศาลา ,หมู่7 บ้านโป๊ะหมอ ,หมู่8 บ้านคลองปอม ,หมู่9 บ้านคลองยา ,หมู่10 บ้านไร่ ,หมู่11 บ้านคลองปอม

ประวัติตำบลบ้านพรุและเทศบาลเมืองบ้านพรุ
เทศบาลเมืองบ้านพรุ  ตั้งอยู่ในท้องที่ตำบลบ้านพรุ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เดิมมีสภาพเป็นพรุ บ้านพรุนับได้ว่าเป็นชุมชนเก่าแก่แห่งหนึ่งซึ่งตั้งชุมชนอยู่ในแถบลุ่มน้ำคลองอู่ตะเภามาตั้งแต่สมัยโบราณ แต่ไม่ได้มีการจดบันทึกไว้เป็นหลักฐานอย่างชัดเจนเพียงพอที่จะนำมาอ้างอิงทางวิชาการได้ เนื่องจากข้อมูลที่มีอยู่เป็นเพียงการบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่สืบต่อ ๆ กันมาหลายชั่วอายุคน และเท่าที่ค้นพบหลักฐานตามบันทึกของนายสงค์  รักษ์วงศ์ อดีตกำนันตำบลบ้านพรุ  ระบุว่าชื่อของตำบลบ้านพรุนั้นมีที่มาจากภูมิประเทศอันเป็นที่ตั้ง ซึ่งเมื่อก่อนมีสภาพเป็น "พรุ" กระจายอยู่ทั่วไป ปัจจุบันพรุก็ยังหลงเหลืออยู่ เช่น พรุพลี พรุค้างคาว เป็นต้น

ตามบันทึกระบุว่าสมาชิกคนแรกที่เข้ามาตั้งถิ่นฐานในบ้านพรุ คือ "ตางกเง็ก" ที่มีบ้านเดิมอยู่ที่ควนจง โดยเข้ามาบุกเบิกถางพงเพื่อสร้างบ้านเรือนเมื่อประมาณ 200 ปีก่อน เพราะพื้นที่ของบ้านพรุนั้นเหมาะสำหรับการทำการเกษตร ไม่ว่าจะเป็นการเพาะปลูก ทำไร่ ทำนา ทำสวน หรือการเลี้ยงสัตว์ ที่เหมาะกว่าควนจง ซึ่งเป็นที่ดอน หลังจากตางกเง็กเข้ามาบุกเบิกระยะหนึ่ง ลูกหลานและเพื่อนบ้านแถบควนจง และใกล้เคียงย้ายถิ่นฐานเข้ามาปักหลักเพิ่มขึ้น จนกลายเป็นชุมชนขนาดใหญ่ และกลายเป็นหมู่บ้านและตำบลจนถึงปัจจุบัน

จากคำบอกเล่าต่อๆ กันมาบอกว่า เมื่อก่อนที่นี่ไม่มีกำนัน ไม่มีผู้ใหญ่บ้าน มีแต่ "หัวบ้าน" ต่อมาภายหลังจากที่มีการประกาศใช้กฎหมายปกครองท้องที่ จึงได้มีการแต่งตั้งกำนัน  ผู้ใหญ่บ้านขึ้น ซึ่งมี "นายบุญทอง ศรีสุวรรณโณ"  เป็นกำนันคนแรกของตำบลบ้านพรุ

ความเจริญของตำบลบ้านพรุ ที่มีมากขึ้นเรื่อยๆ ตามการขยายตัวของชุมชน พ.ศ.2508 กระทรวงมหาดไทย ได้ประกาศตั้งตำบลบ้านพรุบางส่วนเป็นสุขาภิบาลบ้านพรุ ครอบคลุมพื้นที่ หมู่ที่ 1 หมู่ที่ 3 และหมู่ที่ 4 มีเนื้อที่ 1.43 ตารางกิโลเมตร พ.ศ.2528 ได้ขยายเขตสุขาภิบาลบ้านพรุ ครอบคลุมอีก 4 หมู่บ้าน คือหมู่ที่ 2 หมู่ที่ 5 หมู่ที่ 7 และหมู่ที่ 9  รวมพื้นที่ 12.15 ตารางกิโลเมตร

พ.ศ. 2537 เมื่อสุขาภิบาลบ้านพรุมีความเจริญขึ้นจำนวนประชากรหนาแน่นขึ้นจึงมีพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลตำบลบ้านพรุ ครอบคลุมพื้นที่ 17.97 ตารางกิโลเมตร และพ.ศ.2545 มีการเปลี่ยนแปลงยกฐานะเป็นเทศบาลเมืองบ้านพรุ โดยปัจจุบันประชากรเมืองบ้านพรุ มีประมาณ 25,000 คน ส่วนตำแหน่งนายกเทศมนตรีเมืองบ้านพรุ ว่างอยู่โดยมีนายอดิศักดิ์ รัตนะ ปลัดเทศบาลเมืองบ้านพรุ ทำหน้าที่รักษาการนายกเทศมนตรี

ประวัติเทศบาลตำบลบ้านไร่
เมื่อพื้นที่ไข่แดงถูกยกฐานะจากสุขาภิบาลจนเป็นเทศบาล พื้นที่รอบนอกตำบลบ้านพรุก็ยังมีสถานะเป็นสภาตำบลโดยเหลือพื้นที่ 5หมู่บ้าน ประกอบด้วย หมู่ที่ 3 บ้านชายคลอง มีนายบุญลือ ทวีรัตน์ เป็นผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 8 บ้านคลองปอม มีนายสาโรจน์  รัตนพันธ์ เป็นกำนัน หมู่ที่ 9 บ้านคลองยา มีนายกิตติ ไตรแก้ว เป็นผู้ใหญ่บ้าน หมู่ที่ 10 บ้านไร่ มีนายมโน สุวรรณโน เป็นผู้ใหญ่บ้าน และหมู่ที่ 11 บ้านคลองปอมใน มีนายวินัย ตนยะแหละ เป็นผู้ใหญ่บ้าน (*ข้อมูลจากเว็บไซต์เทศบาลตำบลบ้านไร่)

เทศบาลตำบลบ้านไร่ ตำบลบ้านพรุ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา ได้รับการจัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านพรุ เมื่อปีพ.ศ.2538 มีพื้นที่ประมาณ 65 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 40,625 ไร่ ครอบคลุ่มพื้นที่ตำบลบ้านพรุ ฝั่งทางไปสะเดาเป็นหลักรวมถึงพื้นที่รอบนอกของเทศบาลเมืองบ้านพรุด้วย

ปี พ.ศ.2550 ได้รับการยกฐานะเป็นเทศบาลตำบลบ้านพรุ และในปี พ.ศ.2553 ได้มีการขอเปลี่ยนชื่อเป็นเทศบาลตำบลบ้านไร่ ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่ตั้งของสำนักงานเทศบาล เพื่อป้องกันความสับสนของประชาชนในพื้นที่และใกล้เคียง ปัจจุบันเทศบาลตำบลบ้านไร่ มีประชากรรวมประมาณ 10,00 คน มีนายวีระพงศ์ เกื้อกูล เป็นนายกเทศมนตรีตำบลบ้านไร่

วันนี้หากมองตามความเป็นจริงเชื่อว่าหลายคนยังสับสนระหว่างบ้านพรุกับบ้านไร่ หากตำบลบ้านพรทั้งตำบลสามารถรวมเป็นหนึ่งเดียวจะทำให้มีพื้นที่กว่า 82 ตารางกิโลเมตร ประชากรร่วม 35,000 คนยังไม่รวมประชากรแฝง เพราะปัจจุบันหลายพื้นที่มีความซับซ้อนระหว่างเขตปกครองซึ่งอาจเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาพื้นที่ได้หากรวมกันเป็นหนึ่งเดียวเชื่อว่าเทศบาลเมืองบ้านพรุ จะเป็นอีกหนึ่งท้องถิ่นที่มีศักยภาพและสามารถพัฒนาได้มากยิ่งขึ้น ต้องรอดูกันต่อไปว่ารัฐบาลคสช.จะมีแนวทางในการปฏิรูปท้องถิ่นรูปแบบใหม่อย่างไรบ้าง

ข้อมูลเกี่ยวกับเทศบาลเมืองบ้านพรุhttp://www.banprucity.go.th
ข้อมูลเกี่ยวกับเทศบาลตำบลบ้านไร่ http://www.banraicity.go.th